Kun jij nee zeggen?

Het was vandaag een drukke dag. En net toen ik in de keuken stond te bedenken wat we zouden gaan eten, ging de deurbel.

Ik zoefde naar de voordeur, en daar stond een verkoper, die enthousiast begon aan zijn verkooppraatje. Of ik regelmatig naar de kapper ging. Hoe vaak? Automatisch gaf ik antwoord: nou, niet zo vaak, ja wel meer dan vier keer per jaar (hoezo?) En voor ik het wist had ik een voordeelkaart voor kappers gekocht. Die ik helemaal niet wilde hebben!

Ik weet niet of je dit herkent, maar mij is het vaak overkomen dat ik ja zei op iets waar ik nee op had willen zeggen. En vaak met drastischere gevolgen dan een ongewenste voordeelkaart voor kappers.

Soms was het zo erg, dat ik me achteraf afvroeg waar mijn eigen normen en waarden gebleven waren. Dan schaamde ik me zo dat ik me had laten meeslepen in een totaal verkeerde richting.

Gelukkig kwam ik op een dag een heel goed boek tegen: “Grenzen”, van Cloud en Townsend. Dat boek beschreef mij. Het ging over mensen die niet goed nee kunnen zeggen, en makkelijk gemanipuleerd kunnen worden. Het zat boordevol tips om grenzen te leren stellen. Dat boek heb ik minstens vijf keer gelezen, en het heeft me goed op weg geholpen.

Toch wordt dit artikel geen boekbespreking (maar als jij ook moeite hebt met nee zeggen is het een absolute aanrader om het aan te schaffen), maar wel een beschrijving van ervaringen die ik met je wil delen over mijn reis richting assertiviteit.

Trillen en zweten

De eerste keer dat ik iemand confronteerde met haar manipulatieve gedrag, zat ik trillend en zwetend aan de telefoon. Maar ik deed het wel. Oefening baart kunst, zeggen ze, en dat is ook waar gebleken. Ik vind confrontaties nog steeds niet leuk, maar ze gaan me wel makkelijker af dan in het begin. Dus het is al het trillen en zweten absoluut waard!

Bedenktijd

Mijn hoofd is vaak leeg op het moment dat iemand me iets vraagt. Vooral als de vraag overweldigend op me overkomt. Vroeger stamelde ik dan meteen “ja”. Tot ik op het idee kwam om te zeggen: “Ik denk er even over na, en kom er nog op terug”. Zodra ik dan weer alleen was, kon ik rustig nadenken, en een betere beslissing maken.

Ik ben niet onwetend

Als jongste uit een groot gezin, ben ik opgegroeid met het idee dat anderen het altijd beter weten. Ongemerkt ontwikkelde de gedachte zich bij mij, dat als ik het niet eens ben met iemand anders, die ander waarschijnlijk gelijk heeft en ik niet. Dat heb ik dus moeten afleren. Wat me het meest heeft geholpen, is het verhaal over het gebruiken van je talenten (uit de Bijbel, Mattheüs 25). Het maakte me duidelijk, dat je beter fouten kunt maken en daarvan leren, dan dat je uit angst dat je niet goed genoeg bent, niets doet. Ik trok daaruit ook de conclusie dat als ik te makkelijk de mening van anderen overneem, ik mijn eigen mening onvoldoende ontwikkel. Soms moest ik me letterlijk terug trekken uit gesprekken om mijn standpunt weer terug te vinden, maar langzamerhand ben ik sterker geworden. Ik sta nog steeds open voor de ideeën van anderen, maar laat me er niet meer zo snel door wegblazen.

Aardig gevonden worden

Als je ja zegt, vinden mensen je aardig, als je nee zegt is het maar de vraag wat ze van je vinden. Wederom vanuit mijn positie als jongste in de familie, was mijn behoefte om erbij te horen erg groot. Toen ik een kind was, waren mijn broer en zussen al grote tieners en zelfs volwassen. Tegen de tijd dat ik mijn eerste baby kreeg, zaten die van hen alweer ver in de tienerleeftijd. Om met hen mee te kunnen doen, probeerde ik altijd ouder te zijn dan ik was, en me aan hen aan te passen. Aardig gevonden worden was een basisbehoefte. Maar natuurlijk werkte het niet. Over de loop van de jaren heb ik het losgelaten. En dan wordt nee zeggen ook een stuk makkelijker.

Terugval

Als je jezelf afvraagt of het me nu nog weleens overkomt dat ik ja zeg als ik nee bedoel, dan is het antwoord: “ja” J. Nog maar af en toe, gelukkig. Meestal op onverwachte momenten. Als ik bijvoorbeeld erg afgeleid ben, moe of van slag.

Omgaan met conflicten is erg lastig als je geen nee kunt zeggen en snel weggeblazen wordt. Maar er is hoop; je kunt veranderen! Het kost misschien een heleboel moeite en stress, maar dat is het dubbel en dwars waard.

En mocht je dit artikel met verbazing hebben gelezen, omdat je zelf heel assertief bent, dan hoop ik dat je een verruimende blik hebt gekregen in de wereld van de minder assertieven onder ons!

Denise de Moei

Leading zinnen:

Mij is het vaak overkomen dat ik ja zei op iets waar ik nee op had willen zeggen.

Als je ja zegt, vinden mensen je aardig, als je nee zegt is het maar de vraag wat ze van je vinden.